Na podstawie zebranych danych biologicznych i rybackich wybranych gatunków ryb (długość, wiek, wydajność połowowa) zostanie podjęta próba oceny ich podstawowych parametrów biologiczno-eksploatacyjnych (np. tempo wzrostu i śmiertelności). Tak wyznaczone parametry powinny umożliwić ocenę przybliżonych punktów referencyjnych i w zestawieniu z aktualnymi charakterystykami populacji określenie jej stanu. Dane zebrane w trakcie projektu będą analizowane metodami statystyki matematycznej (np. uogólnione modele liniowe) i porównane do wybranych danych zebranych we wcześniej realizowanych projektach badawczych. Ze względu na ograniczony zakres dostępnych danych biologicznych nawet po wykonaniu zaplanowanych badań (zwłaszcza krótka seria danych, zaledwie dwuletnia), zastosowana będzie metodyka dla stad o ograniczonej dostępności danych.
Połowy badawcze
Połowy badawcze przy użyciu sieci typu Nordic będą obejmowały obszar Zatoki Puckiej wewnętrznej i zewnętrznej (pobór próbek w czterech stacjach badawczych). Będą one obejmowały pomiar masy i liczebności ryb poszczególnych gatunków oraz wykonanie analizy ichtiologicznej obejmującej:
- masę i długość osobniczą
- stopień dojrzałości gonad
- stopień wypełnienia żołądków
Dla przynajmniej dwóch gatunków ryb zostanie przeprowadzona szczegółowa analiza ichtiologiczna obejmująca określenie wieku, masy gonad, masy wątroby i masy po wytrzewieniu.
 |
 |
Orientacyjne rozmieszczenie punktów wystawiania sieci typu Nordic
Ponieważ degradacja środowiska Zatoki Puckiej poskutkowała wystąpieniem niekorzystnych zmian w strukturze gatunkowej ichtiofauny w ramach programu wykonane zostaną połowy badawcze sprzętem umożliwiającym ocenę wskaźników biomasy ryb ciernikowatych. Monitoring stanu zespołu ichtiofauny ze szczególnym uwzględnieniem ryb ciernikowatych zostanie zrealizowany przez wykonanie 10 dni rejsów badawczych w okresie letnim (czerwiec/ lipiec) na obszarze wewnętrznej i zewnętrznej Zatoki Puckiej przy użyciu narzędzi połowowych: włoczka ramowego (izobata od 0 do 2 m), włoczka dobrzeżnego (izobata od 2 do 3 m), włoczka tubisowego (izobata od 3 do 9 m).
W każdym zaciągu zostanie określona biomasa i liczebność każdego z gatunków ryb. Zostanie określona powierzchnia przetrałowana i średnia prędkość jednostki w celu oszacowania wyników na jednostkę powierzchni dna. Dodatkowo zostaną zebrane podstawowe parametry fizykochemiczne wody (temperatura, zasolenie), głębokość, panujące warunki hydrometeorologiczne oraz zostanie dokonana jakościowa ocena innych czynników mogących mieć wpływ na wynik połowów (występowanie glonów nitkowatych, meduz, śmieci, itd.). Planuje się pomiar wybranych gatunków ryb lub ich reprezentatywnej podpróby.
Monitoring połowów komercyjnych
W rejonie Zatoki Puckiej znajduje się 12 baz rybołówstwa przybrzeżnego. Łącznie w tym rejonie zarejestrowanych jest 108 łodzi motorowych i 36 łodzi wiosłowych (dane na 31.12.2016), które deklarują połowy w kwadratach rybackich R-6, R-5, S-6, S-5. Zasięg działalności rybaków z poszczególnych baz można podzielić w następujący sposób. Rybacy z baz: Hel, Jastarnia, Obłuże, Oksywie, łowią głównie w rejonie Zatoki Puckiej zewnętrznej i Zatoki Gdańskiej. Rybacy z baz w Swarzewie, Chałupach, Władysławowa (łowiący tylko po stronie Zatoki) operują na wodach Zatoki Puckiej wewnętrznej, a rybacy z baz Kuźnica, Puck, Rewa i Mechelinki na wodach Zatoki Puckiej zewnętrznej i wewnętrznej.
Obserwacje rejsów rybackich zostaną zrealizowane zgodnie z metodyką stosowaną rutynowo w trakcie realizacji Narodowego Programu Zbioru Danych Rybackich. Zakres gromadzonych danych będzie obejmować:
- Charakterystyka jednostki (moc silnika, liczba rybaków pływających na łodzi)
- rodzaj wystawianych narzędzi połowowych (rozmiar oczka, długości pojedynczej sieci i jej wysokość)
- nakład połowowego (liczba narzędzi i czas połowu),
- pozycja geograficzna wystawionych narzędzi połowowych w formacie GPS
- głębokość wystawionych narzędzi,
- określenia gatunku ryb, na jakie ukierunkowany jest połów,
- informacji o odrzutach w połowach i przyłowie ptaków i ssaków.
Procedura postępowania z połowem:
- sortowanie ryb na poszczególne gatunki;
- określenie masy połowu każdego gatunku ryb;
- pomiary długości całkowitej (longitudo totalis – l.t.) każdego gatunku ryb od końca pyska do najdalej wysuniętego promienia płetwy ogonowej, zaokrąglenie w dół do wartości 1cm. 0,5 cm lub 1 mm;
- rejestrację owrzodzeń ryb zgodnie ze skalą (1 – obumieranie naskórka, rozpulchnienie naskórka, nastroszenie i utrata łusek, zaczerwienienie bez ran 2 – ubytki w obrębie skóry właściwej, 3 – ogniska martwicze i ubytki drążące w głąb mięśni 4 – owrzodzenia zabliźniające się 5 – blizna)
- rejestrację deformacji szkieletu ryb
- analizy ichtiologiczne gatunków ryb dominujących w połowie, będących celem rybołówstwa.
Procedura analizy ichtiologicznej:
- pomiar długości i masy osobniczej (z dokładnością do 1 g);
- określenie płci i stadium dojrzałości płciowej (rozwoju gonad) wg 9-stopniowej zmodernizowanej skali Maier’a. W przypadku węgorza określona będzie skala wysrebrzania.
- ocenę napełnienia żołądków ryb pokarmem (zastosowano przyjętą w polskich badaniach ichtiologicznych 5-stopniową skalę, gdzie oznaczono: 0 – żołądki puste, 1 – żołądki w ¼ objętości wypełnione pokarmem, 2 – w ½ objętości wypełnione pokarmem, 3 – w ¾ objętości wypełnione pokarmem, 4 – żołądki całkowicie wypełnione lub rozepchane pokarmem).
- w przypadku wybranych gatunków ryb podlegającym szczegółowej analizie kondycji: masa gonad, masa wątroby, masa po wytrzewieniu (bez gonad, wątroby, żoładka)
- pobór otolitów lub łusek do określenia wieku danej ryby – wiek ryb określany będzie po rejsie w laboratorium
Metodyka analiz przewodów pokarmowych
Analiza przewodów pokarmowych prowadzona będzie dla 2 gatunków ryb, tj. storni oraz okonia.
Próby ryb do analiz przewodów pokarmowych zostaną pobrane z połowów badawczych ze 4 stacji badawczych na obszarze Zatoki Puckiej wewnętrznej i zewnętrznej. Jeżeli będzie to możliwe na danej stacji będzie pobierane po ok. 30 osobników każdego gatunku. W przypadku braku ryb w danym punkcie połowu, zbiór będzie uzupełniany osobnikami z innego punktu lub zostaną dodatkowo zakupione ryby z połowów komercyjnych.
Analizie pokarmu zostaną poddane ryby przeznaczone do badań chemicznych oraz ryby pozyskane tylko do badań pokarmowych.
Ryby do analiz składu pokarmu zostaną poddane analizie ichtiologicznej: masa i długość osobnicza, stopień dojrzałości gonad, stopień wypełnienia żołądków. Z każdej badanej ryby zostanie wycięty przewód pokarmowy i zamrożony w -20°C do czasu wykonania analiz.
Oznaczanie treści pokarmowej będzie się odbywało przy użyciu mikroskopu stereoskopowego. Składniki pokarmowe zostaną posortowane i oznaczone do jak najmniejszej jednostki taksonomicznej. Skład pokarmu będzie analizowany pod względem częstości występowania i procentowego udziału masy. Zostanie określona zmienność składu pokarmu w zależności od rejonu połowów badawczych.
